ΠΡΟΙΚΟΣΥΜΦΩΝΟ 26 Αυγούστου 1882

 

Δίκτυο Μουσείων Ιονίων Νήσων / Ionian Islands Museum Network

● #AντικείμενοΤηςΕβδομάδας

Κάθε  προξενιό για γάμο κατέληγε πάντα στον καθορισμό του τι προίκα θα πάρει η νύφη. Χωρίς προίκα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να παντρευτεί μια κοπέλα. Για το σκοπό αυτό συντασσόταν  γραπτή συμφωνία, ένα είδος συμβολαίου, το προικοσύμφωνο.

Η τήρηση του από πλευράς της οικογένειας της νύφης ήταν απαράβατη υποχρέωση. Γάμοι ακυρώνονταν αν για τον οποιοδήποτε λόγο η οικογένεια της νύφης αδυνατούσε να καταβάλει μέρος έστω της προίκας ,κυρίως χρήματα ή λάδι. Μια απρόβλεπτα κακή σοδειά γινόταν  σε κάποιες περιπτώσεις αιτία να χαλάσει η παντρειά. Στις δεκαετίες 1950 - 1960 μια ξέστα λάδι άξιζε μια χρυσή λίρα.

«…τα χρίματα δίδοντε εις εξουσίαν του συζύγου αυτής όστις έχι το δικέομα να διαθέσι αυτά κατά τον συμφερότερον τρόπον …» . Το σχετικό ακριβές απόσπασμα σκιαγραφεί  εξαιρετικά τα κοινωνικά δεδομένα της εποχής και τη θέση της γυναίκας που παρέμεινε για δεκαετίες ίδια και στον 20^ο αιώνα.

Τα θηλυκά θεωρούνταν «βάρος»  για την οικογένεια. Έπρεπε να παντρευτούν σε νεαρή ηλικία. Αν περνούσαν τα χρόνια, πάνω από τα είκοσι, θεωρούνταν μεγαλοκοπέλες.  Ακόμα και στη δεκαετία του 1970 έχουμε πολλούς γάμους κοριτσιών σε ηλικία δεκατεσσάρων, δεκαπέντε ετών.

Τα τελευταία προικοσύμφωνα που συντάχθηκαν στο χωριό Σιναράδες είναι μέχρι το 1980.

Μετά την αλλαγή του οικογενειακού δικαίου - Νόμος 1329/83 -  και την κατάργηση του θεσμού της προίκας ο θεσμός πέρασε στην ιστορία.

Κείμενο - φωτογραφία : Φώντας Αλαμάνος

Από την διαδικτυακή μας δράση.

Μοιραστείτε μαζί μας τις προσωπικές σας εμπειρίες,

γνώσεις και αναμνήσεις σχετικά με τα αντικείμενα.

Προικοσύμφωνο

Το προικοσύμφωνο το έκανε ο πεθερός μου και έβαλε μάρτυρες. Δεν έγινε καμία επίσημη τελετή. Ο πεθερός μου και δύο θείοι ήταν παρόντες. Συνήθως το έφτιαχνε κάποιος που ήξερε να γράφει. Αυτός που το έφτιαξε ήταν αξιωματικός της χωροφυλακής. Είχα πετύχει ένα προικοσύμφωνο στο Κασσιόπη όταν ήμουν μικρός. Πήγαμε με τα άλογα 7 χιλιόμετρα απόσταση. Εκεί έγινε το προικοσύμφωνο. Σε μία αίθουσα μεγάλη που είχε το σπίτι απλώσανε μία κουβέρτα κάτω και αρχίσανε να πετάνε τα σεντόνια και τις μαξιλαροθήκες και να τα μετράνε παρουσία του κόσμου. Τη μέρα του γάμου τα προικιά τα πήραν άλογα και μουλάρια στο σπίτι του ζευγαριού. Τις νύφες τις παίρνανε με τα μουλάρια και τα άλογα πιο παλιά. Στους γάμους δεν παίρνανε παλιά δώρα αλλά φαγητά, όπως κρασί, σφαχτό, αρνί.

Για την προστασία προσωπικών δεδομένων τα ονόματα αποκρύπτονται.
Κείμενο - φωτογραφίες: Στεφανία Μαυρωνά.

Επισκευή (μπάλωμα) σε μαγειρικό σκεύος .

 

Δίκτυο Μουσείων Ιονίων Νήσων / Ionian Islands Museum Network

● #ΑντικείμενοΤηςΕβδομάδας • Επισκευή (μπάλωμα) σε μαγειρικό σκεύος από το Λαογραφικό Μουσείο Σιναράδων, Κέρκυρα.

Πολλοί γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι μπάλωναν τα ρούχα τους, ή μπαίτσωναν τα παπούτσια τους. Τούτο το μαγειρικό σκεύος μας αποκαλύπτει ότι οι άνθρωποι μπάλωναν(μπαίτσωναν) και τα χάλκινα μαγειρικά τους σκεύη. O σταγγοπινιάτης ( γανωτής ) εκτός από το γάνωμα ανελάμβανε και την επισκευή, (μπάλωμα, μπέτσωμα) με χρήση κομματιών χαλκού, για τα τσουκάλια και τσι πινιάτες.

Στις φωτογραφίες φαίνεται ο τρόπος της επισκευής του πάτου που έχει τρυπήσει από τη φωτιά καθώς και τα τμήματα στο πάνω μέρος που έχουν φθαρεί.

Η κατσαρόλα αυτή μαρτυρά ταυτόχρονα το οικονομικό επίπεδο των ανθρώπων της εποχής. Μια κοινωνία της φτώχειας, της ανέχειας, του καθημερινού αγώνα για την επιβίωση.

Κείμενο: Φώντας Αλαμάνος

Πιλοπίθα. (αλλιώς: Καναβέτα)

Δίκτυο Μουσείων Ιονίων Νήσων / Ionian Islands Museum Network

● #ΑντικείμενοΤηςΕβδομάδας • Ιστορική Λαογραφική Εταιρεία Κέρκυρας «ΝΙΚΟΣ ΠΑΚΤΙΤΗΣ»

Πιλοπίθα. (αλλιώς: Καναβέτα)Στην πόλη της Κέρκυρας το ονόμαζαν: Σελί . 
Κατασκευή για να τοποθετούν τα μωρά όταν μπορούσαν να σταθούν όρθια. Χρησιμοποιούνταν κυρίως σε οικογένειες που δεν υπήρχε γιαγιά ή παππούς για να κρατήσει - φυλάξει το παιδί.
Πολλές φορές το παιδί κουρασμένο έπεφτε και κοιμόταν μέσα στην πιλοπίθα.
Πιλοπίθες ήταν σε χρήση μέχρι και τη δεκαετία του 1970.
Πότε έμπαινε το παιδί στην πιλοπίθα ;
Το δημοτικό γνωμικό της Θεοδώρας Λιντοβόη το γένος Αλαμάνου μας δίνει την απάντηση:

"Της καλομάνας το παιδί
Στους πέντε μήνες κάθεται
Στους έξι καλοκάθεται
Στους εφτά και στους οκτώ
Στο σκαμνί στέκει ορθό".Στην πόλη της Κέρκυρας 

Στις Σινιές η πιλοπίθα λέγονταν καρότσι. Δεν είχε ρόδες για να μη χτυπήσουν τα παιδιά,αλλά έτσι το λέγαμε. Συνήθως η βάση ήταν πιο μεγάλη, ώστε να μη μετακινείται. Δεν είχε χώρο μέσα, οπότε οι γονείς ήταν ήσυχοι ότι θα μείνει μέσα το παιδί. Ήταν από ξύλο λουστραρισμένο ώστε να μη το ξύσει το παιδί και χτυπήσει.

Ρ. Κατσαρού

#IonianIslandsMuseumNetworkΚείμενο - φωτογραφία : Φώντας Αλαμάνος

Κρεβάτι πάνω σε τριτσέλια

 Τέσσερα ξύλινα πόδια = τριτσέλια (εναλλακτικά σιδερένια) πάνω τα οποία κατά μήκος τοποθετούσαν σανίδες ώστε να διαμορφωθεί το επίπεδο του κρεβατιού. Η νύφη έπαιρνε προίκα όλα όσα ήταν αναγκαία: Δυο ζευγάρια στρώματα. Ένα ζευγάρι φτιαγμένα από χόρτο και ένα ζευγάρι φτιαγμένα από μαλλί. Στα χόρτινα κοιμόντουσαν το καλοκαίρι, στα μάλλινα το χειμώνα. Τα μαξιλάρια και τις μαξιλαροθήκες .Τουλάχιστον τέσσερα μαξιλάρια φτιαγμένα από μαλλί. Σεντόνια απλά και κεντητά. Κουβέρτες χοντρές και λεπτές καθώς και μια κεντητή. Ο αριθμός όλων των παραπάνω εξαρτιόνταν από την οικονομική επιφάνεια της οικογένειας της νύφης. Στο προικοσύμφωνο καταγράφονταν όλα αναλυτικά.

Κείμενο - φωτογραφία : Φώντας Αλαμάνος

Παπυρέλα και Σμερνοκόφινο.

 

Αντικείμενο της εβδομάδας: Παπυρέλα και Σμερνοκόφινο.

Αυτοσχέδια μικρή βάρκα φτιαγμένη από μαλακό καλάμι (παπύρι). Την πρώτη ύλη οι κάτοικοι της περιοχής στην έβρισκαν στη περιοχή Λιβάδι Ρόπα ( Κεφαλόβρυσο).

Χρησιμοποιούνταν μέχρι και τη δεκαετία 1950- 1960  για αλιεία κοντά στην ακτή.

Το μικρό αυτό σκάφος χρησιμοποιούνταν για πολλούς αιώνες από τους Κερκυραίους.

Ο Νίκος Πακτίτης πριν χρόνια κατόρθωσε να βρει έναν από τους τελευταίους κατασκευαστές και έτσι σήμερα στο λογογραφικό μουσείο Σιναράδων  να εκτίθεται το μοναδικό αυτό δείγμα.

Πιο χαρακτηριστικό είδος αλιείας με την παπυρέλα ήταν αυτό της σμέρνας. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιούσαν τα σμερνοκόφινα. Καλάθια φτιαγμένα από κλαδιά λυγαριάς με τέτοιον τρόπο ώστε να εγκλωβίζεται το ψάρι και να μην μπορεί να βγει. Αριστερά στην φωτογραφία μπροστά στην παπυρέλα φαίνεται το σμερνοκόφινο.

Κείμενο - φωτογραφία : Φώντας Αλαμάνος

Από την διαδικτυακή δράση.

              Μοιραστείτε μαζί μας τις προσωπικές σας εμπειρίες, 

              γνώσεις και αναμνήσεις σχετικά με τα αντικείμενα.

Ο θείος μου ο Σπύρος Μιχαλάς (Κολόμπης) , με την παπυρέλα του στον όρμο Πλατάκια της Παλαιοκαστρίτσας. Ήταν ο τελευταίος που χρησιμοποιούσε το αβύθιστο αυτό σκάφος που για πολλούς αιώνες έφτιαχναν και χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι του χωριού Λάκωνες της Κέρκυρας. Σπύρος Α. Ζηνιάτης δημοσιογράφος.

Μια ακόμη φωτογραφία της παπυρέλας με τον καπετάνιο και ιδιοκτήτη της (μακαρίτη πια) θείο μου Σπύρο Μιχαλά. Δίπλα του ο εγγονός του Στάθης, άντρας πια με δυο παιδιά που διατηρεί την μνήμη του παππού ζωντανή και την υπόθεση της παπυρέλας ακόμη πιο ζωντανή.

Σπύρος Α. Ζηνιάτης δημοσιογράφος

ΣΧΟΛΙΑ:

Ιωάννα Ζάχου

Πανέμορφη και σπάνια φωτογραφία . Μπράβο. Ευχαριστούμε πολλή πού είδαμε εγώ πάντως για πρώτη φορά αυτό το μεταφορικό μέσο .

• Euripides Kleopas

  Φωτογραφημένος από τον Αύγουστο Σορδίνα, τον Οκτώβριο του 1965,              όπως αναφέρει ο ίδιος ο Σορδίνας.

  
  
• Afroula Kourkoulou

  Έβγαζε χταπόδια και αχινούς και την έκανε μόνος του ο καλύτερους άνθρωπος    θεός χωρεστον.

  
  
• Cali Doxiadis

  Και σε άλλα μέρη της Δυτικής ακτής.
• Cali Doxiadis

  Όχι μόνο στους Λάκωνες. Σε πολλά μέρη της Δυτικής Κερκύρας                                    και σίγουρα στη Λίμνη Κορυσσίων.
• Sotiris Kouris

  Ψάθινη βάρκα και στο βάθος το ξενοδοχείο . Αντίθεση για πολλές σκέψεις !
• Giorgos Kourkoulos

  Καλημέρα Σπύρο, ήταν πολλοί στα χωριά μας που είχαν Παπυρέλα, μάλιστα        ήταν και ο παππούς μου, αν έχεις ακούσει ο Γιώργης ο Στρίγγας ο κουτσοχέρης.    Την κληρονόμησε ο θείος μου ο Μπούγγος. Επίσης και ο Μίμης στην Κρήνη.

  
  
• Ράνια Μιχαλά

  Πλατακια! !

  
  
• Tatsis Kourkoulos

  Ο ΚΟΛΟΜΠΗΣ!!! Μου έλεγε τότε συνέχεια να πάμε στη λίμνη                                      να φέρουμε παπύρι να μου έφτιαχνε μια παπυρέλα                                                  αλλά πριν τριάντα χρόνια που να ήξερα την αξία της τέχνης του                              για να την εκτιμούσα…ΑΓΙΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ!!!

  
  
• Stavros Oustoglou

  Πάντα στα Πλατάκια ψάρευε και για πλάκα του έλεγα                                                την επόμενη φορά να φέρεις την άδεια σου.

  Άγιος άνθρωπος.

  
  
• Αννίτα Τανγκέρα

  Και όχι μόνο στους Λάκωνες

  
  
• Spyros Stefanidis

  Spiros Ziniatis: Μπράβο Σπύρο πολύ ωραία φωτογραφία.                                      Όπως είπαμε προ καιρού-και είχες προθυμοποιηθεί να πράξεις - είναι ώρα να βοηθήσεις τον ΟΛΚΕ τώρα που το Ναυτικό Μουσείο  βρίσκεται πλέον                      στο στάδιο  του εμπλουτισμού των εκθεμάτων του να φτιάξει / αποκτήσει μια παπυρέλα και ίσως μερικές φωτογραφίες ακόμη.                                                          (Το τελευταίο ισχύει και για κάθε άλλον που κατέχει τέτοιες φωτογραφίες)

  
  
• Dim Walking

  Συγχαρητήρια για την πολύ ενδιαφέρουσα ανάρτηση!

  • 
    
• Jo-anne Jewett

  What amazing piece of history.. Is that Akrotiri hotel in the background?

Zuzana Podstatová

I remember the boat from the museum!

Othon Michalas

Η κατασκευή μιας παπυρέλας σε μια θερινή εκδήλωση κάθε χρόνο ίσως να είχε νόημα (και τουριστικό, οικονομικό)