Η γωνιά του Τσαγκάρη

#AντικείμενοΤηςΕβδομάδας ● Η γωνιά του Τσαγκάρη ● Ιστορική Λαογραφική Εταιρεία Κέρκυρας «ΝΙΚΟΣ ΠΑΚΤΙΤΗΣ»

Το επάγγελμα του τσαγκάρη ήταν από τα πιο σημαντικά μέχρι την δεκαετία του 1960. Στο χωριό Σιναράδες υπήρχαν αρκετοί τσαγκάρηδες. Κάθε χωριό είχε τον τσαγκάρη του. Ένα ζευγάρι παπούτσια ήταν πολύ σημαντικά για τους ανθρώπους και κόστιζαν ακριβά. Πήγαιναν στον τσαγκάρη, τους έπαιρνε μέτρα βάζοντας τα πέλματα πάνω σε χαρτόνι, και στη συνέχεια χρησιμοποιώντας το κατάλληλο καλαπόδι έφτιαχνε τα παπούτσια. Οι πρόβες ήταν απαραίτητες. Στις σόλες και στα τακούνια υπήρχαν μεταλλικές "πεταλούδες" για να μην φθείρονται εύκολα. Όταν τα παπούτσια χάλαγαν λόγω χρήσης ο τσαγκάρης τα επισκεύαζε, τα μπάλωνε, με ένα κομμάτι δέρμα και τα ξαναέραβε. Τα μικρά παιδιά κυκλοφορούσαν ξυπόλητα, τα πιο φτωχά ακόμα και το χειμώνα.

_______________

#IonianIslandsMuseumNetwork

_______________

#Zakynthos

#Corfu

#Kefalonia

#Leukada

#Ithaki

#IonianIslands

#Museums

______________

Τεκμηρίωση : Στεφανία Μαυρωνά.

 

Αργαλειός

#AντικείμενοΤηςΕβδομάδας ● Αργαλειός ● Ιστορική Λαογραφική Εταιρεία Κέρκυρας «ΝΙΚΟΣ ΠΑΚΤΙΤΗΣ»

Ο αργαλειός είναι μία ξύλινη κατασκευή η οποία χρησιμοποιούνταν για την παρασκευή υφαντών. Ο αργαλειός χρησιμοποιούνταν από τις γυναίκες του σπιτιού και περνούσε από γενιά σε γενιά. Η γνώση της χρήσης του αργαλειού για μια γυναίκα θεωρούταν επιπλέον προσόν για τον γάμο της ενώ ως διαδικασία αποτελούσε τρόπο κοινωνικοποίησης και κοινωνικής συνδιαλλαγής. Οι μεγαλύτεροι σε μέγεθος αργαλειοί χρησίμευαν για την παρασκευή ογκωδών υφαντών, όπως τα χαλιά ενώ υπήρχαν και μικρότεροι που χρησιμοποιούνταν μόνο για βαμβάκι. Σημαντικά εργαλεία για την επεξεργασία του μαλλιού ήταν τα λινάρια για το ξάσιμο του μαλλιού, η ρόκα για το γνέσιμο, το αδράχτι η δρούγα κ.α. Ο αργαλειός δεν υπήρχε σε όλα τα σπίτια καθώς για κάποιες οικογένειες θεωρούταν είδος πολυτελείας.

_______________

#IonianIslandsMuseumNetwork

_______________

#Zakynthos

#Corfu

#Kefalonia

#Leukada

#Ithaki

#IonianIslands

#Museums

Τεκμηρίωση : Στεφανία Μαυρωνά.

 

Τσιλίκι ή ξυλίκι

● #AντικείμενοΤηςΕβδομάδας ● Τσιλίκι ή ξυλίκι ● Ιστορική Λαογραφική Εταιρεία Κέρκυρας «ΝΙΚΟΣ ΠΑΚΤΙΤΗΣ»

Το τσιλίκι ή ξυλίκι (στην περιοχή της Λευκίμμης ονομαζόταν κάρλα) ήταν ένα παιχνίδι που ως βασικά αντικείμενα είχε δύο ξύλα ένα μακρόστενο, την τσιλικόβεργα ή απλά βέργα- βίτσα και ένα πιο μικρό κάπου στα δεκαπέντε εκατοστά, το τσιλίκι. Το τσιλίκι ήταν πελεκημένο στις δύο άκρες του, ώστε να είναι μυτερό και να πετάγεται προς τα πάνω όταν το χτυπούσαν με την τσιλικόβεργα ή βέργα. Σκοπός του παίκτη που χειριζόταν την τσιλικόβεργα ή βέργα ήταν να χτυπήσει από το έδαφος και να πετάξει το τσιλίκι όσο πιο μακριά μπορούσε. Όποιος παίκτης το πέταγε πιο μακριά, αυτός και κέρδιζε. Το παιχνίδι αυτό ήταν επικίνδυνο, με πιο επικίνδυνο τραυματισμό στο πρόσωπο και τα μάτια.

_______________

#IonianIslandsMuseumNetwork

_______________

#Zakynthos

#Corfu

#Kefalonia

#Leukada

#Ithaki

#IonianIslands

#Museums

Τεκμηρίωση: Στεφανία Μαυρωνά

Κερκυραϊκή φορεσιά

Οι ενδυμασίες χωρίζονταν σε καθημερινές, κυριακάτικες και νυφιάτικες και ανάλογα με την ηλικία σε φορεσιές νέας κοπέλας, παντρεμένης και χήρας.

Οι γυναικείες κερκυραϊκές φορεσιές διακρίνονται στις:

• Μέσης Κέρκυρας,
• Βόρειας Κέρκυρας-Όρους
• Νότιας Κέρκυρας – Λευκίμμης

Η νυφιάτικη φορεσιά της Μέσης Κέρκυρας με τον χαρακτηριστικό Ντορκό στο κεφάλι είναι η αντιπροσωπευτική του νησιού.

Πρότυπο γυναίκας θεωρούνταν οι παχουλές καθώς αυτό το χαρακτηριστικό έδειχνε ότι η γυναίκα προέρχεται από οικογένεια ´που είχε να φάει΄, δηλαδή είχε σχετική οικονομική άνεση ενώ οι αδύνατες προέρχονταν από φτωχό οικογενειακό περιβάλλον. Οι γυναίκες που ήταν αδύνατες όταν πήγαιναν για προξενιό φορούσαν 5-6 ροκέτα για να μη φαίνονται τόσο αδύνατες.

«Τα πάχη μου τα κάλλη μου δείχνουν την ομορφιά μου» συνήθιζαν να λένε.

Τεκμηρίωση : Στεφανία Μαυρωνά.

#AντικείμενοΤηςΕβδομάδας

#IonianIslandsMuseumNetwork

_______________

#Zakynthos

#Corfu

#Kefalonia

#Leukada

#Ithaki

#IonianIslands

#Museums

Βασιλίκι- Κότσι

● #AντικείμενοΤηςΕβδομάδας ● Βασιλίκι- Κότσι ● Ιστορική Λαογραφική Εταιρεία Κέρκυρας «ΝΙΚΟΣ ΠΑΚΤΙΤΗΣ»

Το βασιλίκι ή κότσι ουσιαστικά χρησιμεύει σαν ζάρι. Η κάθε πλευρά του έχει και ένα όνομα, τον τρύπιο, τους δύο ολόκοτσους, τον κόπανο, το γρόμπο και τον βασιλιά. Για το παιχνίδι αυτό χρειάζονταν ένα μαντίλι στο οποίο είχαν δεθεί ένας ή δύο κόμποι και ένα καλάμι. Αυτός που τύχαινε τη πλευρά του βασιλιά έπαιρνε το καλάμι ενώ όποιος τύχαινε τον κόπανο, έπαιρνε τον κόπανο. Εάν κάποιος ρίξει το κότσι και φέρει τρύπιο περνά ο γύρος του χωρίς συνέπειες, εάν όμως τύχει γρόμπο πρέπει να υποστεί τις συνέπειες. Ο βασιλιάς διατάζει τον κόπανο να δώσει κοπανιές οι οποίες μπορεί να είναι δυνατές (ξινές), μέτριες ( ημίγλυκες), μαλακές (γλυκές) σε δύναμη.

Το παιχνίδι αυτό παιζόταν κυρίως από κορίτσια.

Τεκμηρίωση: Στεφανία Μαυρωνά.

_______________

#IonianIslandsMuseumNetwork

_______________

#Zakynthos

#Corfu

#Kefalonia

#Leukada

#Ithaki

#IonianIslands

#Museums

_______________

 

Το Τσέρκι, Τροκί ή Τορκί στην Μέση Κέρκυρα, Διχάλα ή (μ)παουλίνα

● #AντικείμενοΤηςΕβδομάδας ●

Τα παιδικά παιχνίδια στην Κέρκυρα θα μπορούσαν να κατηγοριοποιηθούν ως ομαδικά όπως η κολοκυθιά, τα βαρελάκια, το κουτσό, τα παιχνίδια με κατασκευές όπως η φλογέρα, η σουρίχτρα (σφυρίχτρα), η σφεντόνα και τα ατομικά όπως η ρόδα, ο σγούρος, οι κουτσούνες.

Τσέρκι, Τροκί ή Τορκί στην Μέση Κέρκυρα, Διχάλα ή (μ)παουλίνα.

Για το παιχνίδι αυτό τα παιδιά χρειάζονταν ένα μικρό τουρκί ή μία ρόδα και μία μεταλλική βέργα, η οποία στραβώνεται στο άνω άκρο της και στο τέλος της σχημάτιζε το γράμμα U. Το όνομα (μ)παουλίνα προέρχεται από τη ξύλινη εκδοχή της βέργας. Η ξύλινη αυτή βέργα αποτελούνταν από τρία κομμάτια ξύλο, ένα μακρόστενο και δύο πιο μικρά, τα οποία τοποθετούνταν δεξιά και αριστερά στην άκρη της μακριάς σανίδας. Έτσι σχημάτιζαν ένα καλούπι μέσα στο οποίο κυλούσε η ρόδα. Η ρόδα ή το τουρκί, όπως λεγόταν παλαιότερα, σπρώχνεται και κατευθύνεται από την βέργα την οποία κρατάει το παιδί και ελέγχει την κίνηση και την κατεύθυνση της. Το παιχνίδι αυτό χρησιμοποιούνταν σε αγώνες ταχύτητας και δεξιοτεχνίας.

Τεκμηρίωση: Στεφανία Μαυρωνά.

_______________

#IonianIslandsMuseumNetwork

_______________

#Zakynthos

#Corfu

#Kefalonia

#Leukada

#Ithaki

#IonianIslands

#Museums 

Σέλα

Σέλα

 ● #AντικείμενοΤηςΕβδομάδας

Τριγωνικό σκαμνί στο οποίο γεννούσαν οι γυναίκες στα χωριά με τη βοήθεια των πρακτικών μαιών μέχρι και το 1945- 1950. Οι πρακτικές μαίες μέχρι και την δεκαετία του 1950 λειτουργούσαν κυρίως εμπειρικά, αφού είχαν διδαχθεί την τέχνη συνήθως από συγγενείς ή άλλες εμπειρικές μαίες. Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 έχουμε επαγγελματίες μαίες που το κράτος διαθέτει μαζί με τους αγροτικούς γιατρούς. Πολλές γεννήσεις εξακολουθούν να γίνονται στο σπίτι.

Οι πρακτικές μαίες έβαζαν την επίτοκη (ετοιμόγεννη) να καθίσει στο ειδικό αυτό κάθισμα, ώστε να μπορεί η μαία να έχει ελεύθερη κινησιολογία. Για την υποβοήθηση της καθόδου του εμβρύου από την ίδια την έγκυο , της έδιναν να φυσάει μία μπουκάλα, ενώ για την αποβολή του πλακούντα την εξανάγκαζαν να πίνει ελαιόλαδο, ώστε να προκαλέσει τάση προς εμετό και ως συνέπεια συσπάσεις. Οι μαίες ήταν σεβαστά πρόσωπα και είχαν μεγάλη κοινωνική αποδοχή.

_______________

#IonianIslandsMuseumNetwork

_______________

#Zakynthos

#Corfu

#Kefalonia

#Leukada

#Ithaki

#IonianIslands

#Museums

_______________

Κείμενο - φωτογραφία: Στεφανία Μαυρωνά.

Από την διαδικτυακή μας δράση.

Μοιραστείτε μαζί μας τις προσωπικές σας εμπειρίες,

γνώσεις και αναμνήσεις σχετικά με τα αντικείμενα.

Γεννήθηκα το 1940 και 18 χρονών μπήκα στη σχολή Μαιευτικής. Tο 1961 τελείωσα τη σχολή και το 1962 έκανα πρακτική. Το 1963 διορίστηκα. Εγώ ήρθα από τη Θεσσαλονίκη στην Κέρκυρα. Τότε διοριζόμασταν όπου υπήρχαν κενές θέσεις στα αγροτικά ιατρεία. Πήγα στο Υπουργείο Προνοίας και είδα ότι υπήρχαν κενές θέσεις στην Κέρκυρα σε τρία χώρια και δήλωσα ως επιλογή το Περιβόλι. Δεν υπήρχε ηλεκτρικό ρεύμα τότε στο Περιβόλι. Είχα φέρει από τη Θεσσαλονίκη ηλεκτρικές συσκευές αλλά δεν υπήρχε ρεύμα. Σε ένα τοκετό της έπεσε της πεθεράς η λάμπα  από το χέρια και έσπασε και έκανα την εξώθηση στα σκοτάδια. Από χωριό σε χωριό πηγαίναμε με τα πόδια. Είχε ένα ταξί στη Λευκίμμη και εάν χρειαζόταν έπαιρνα τηλέφωνο για να με πάρει, αλλά στους Βιταλάδες και στους Αργυράδες πήγαινα με τα πόδια. Και αργότερα όταν έμενα στις Μπενίτσες πήγαινα κάθε μέρα στο Γαστούρι με τα πόδια και στους Κοινοπιάστες μία φορά την εβδομάδα με τα πόδια. Στο  περιβόλι πριν πάω εγώ, είχε φύγει η άλλη μαία 6 μήνες πριν και έκανε ο παπάς τις γέννες και τον φώναζαν παπά- μαμή.

Όταν ήταν να γεννήσει μία γυναίκα ερχόταν ο άντρας και με έπαιρνε. Πήγαινα στο σπίτι και εξέταζα τη γυναίκα. Οι γυναίκες γεννούσαν πάνω στο κρεβάτι. Εάν υπήρχε κάποιο πρόβλημα έστελνα τη γυναίκα στο νοσοκομείο. Αποστειρώναμε τα γάντια σε καυτό νερό και τα εργαλεία τα έκαιγα με οινόπνευμα. Το ξύλινο εργαλείο της φωτογραφίας χρησιμοποιούνταν για να το τοποθετούμε στην κοιλιά της μητέρας και να ακούμε τους παλμούς του μωρού, ενώ τα υπόλοιπα εργαλεία τα χρησιμοποιούσαμε για τον έλεγχο της γυναίκας, τα ράμματα, το κόψιμο του ομφάλιου λώρου κ.α.

Ρούλα Γιωτάκη, Μαία.

Δοχείο μέτρησης λαδιού

● #AντικείμενοΤηςΕβδομάδας

● Δοχείο μέτρησης λαδιού

●Ιστορική Λαογραφική Εταιρεία Κέρκυρας «ΝΙΚΟΣ ΠΑΚΤΙΤΗΣ

Δοχείο μέτρησης λαδιού της περιόδου που τα Επτάνησα ήταν υπό Αγγλική κυριαρχία.Κατασκευασμένο από χαλκό έχει διαστάσεις 62 cm ύψος και διάμετρο βάσης 45 cm. Η χωρητικότητα του σε λάδι είναι 50 λίβρες (λίμπρες). Αυτό σημαίνει ότι το λάδι που περιείχε ζύγιζε 50 χ 453,59 γραμμάρια = 22,679 κιλά. Χρησιμοποιήθηκε από το 1815 μέχρι και το 1864 και ενδεχομένως μερικά χρόνια αργότερα. Αντικαταστάθηκε από την Ξέστα, δοχείο λαδιού που περιέχει 18 λίτρα λάδι, όσα και το δοχείο –τενεκές λάδι που πουλούν οι παραγωγοί. Το ένα λίτρο λάδι ζυγίζει 915 γραμμάρια.

_______________

#IonianIslandsMuseumNetwork

_______________

#Zakynthos

#Corfu

#Kefalonia

#Leukada

#Ithaki

#IonianIslands

#Museums

Κείμενο - φωτογραφία : Φώντας Αλαμάνος

_______________