Δευτέρα 18 Δεκεμβρίου 2023

Χριστούγεννα στο μουσείο - φωτογραφικό υλικό εκδήλωσης

Η Αναστασία Ιωακειμίδου διαβάζει
 χριστουγεννιάτικες ιστορίες.


Η μικρή Μαρία στολίζει το δικό της δέντρο.

Η Στεφανία Μαυρωνά συναγωνίζεται
με τους μικρούς μας φίλους
στη ζωγραφική.

Ο πιο μικρός μας φίλος.
Αρνήθηκε να μπει στην πιλοπίθα, καναβέτα 
🤭

Στεφανία Μαυρωνά, Φώντας Αλαμάνος, Αναστασία Ιωακειμίδου.

Και οι παππούδες παρόντες.

Τετάρτη 13 Δεκεμβρίου 2023

Τσιλίκι ή ξυλίκι

#AντικείμενοΤηςΕβδομάδας ● Τσιλίκι ή ξυλίκι ● Ιστορική Λαογραφική Εταιρεία Κέρκυρας «ΝΙΚΟΣ ΠΑΚΤΙΤΗΣ»

Το τσιλίκι ή ξυλίκι (στην περιοχή της Λευκίμμης ονομαζόταν κάρλα) ήταν ένα παιχνίδι που ως βασικά αντικείμενα είχε δύο ξύλα ένα μακρόστενο, την τσιλικόβεργα ή απλά βέργα- βίτσα και ένα πιο μικρό κάπου στα δεκαπέντε εκατοστά, το τσιλίκι. Το τσιλίκι ήταν πελεκημένο στις δύο άκρες του, ώστε να είναι μυτερό και να πετάγεται προς τα πάνω όταν το χτυπούσαν με την τσιλικόβεργα ή βέργα. Σκοπός του παίκτη που χειριζόταν την τσιλικόβεργα ή βέργα ήταν να χτυπήσει από το έδαφος και να πετάξει το τσιλίκι όσο πιο μακριά μπορούσε. Όποιος παίκτης το πέταγε πιο μακριά, αυτός και κέρδιζε. Το παιχνίδι αυτό ήταν επικίνδυνο, με πιο επικίνδυνο τραυματισμό στο πρόσωπο και τα μάτια.
_______________
_______________

Τεκμηρίωση: Στεφανία Μαυρωνά

Κυριακή 29 Οκτωβρίου 2023

Νέες ενημερωτικές πινακίδες

Οι νέες ενημερωτικές πινακίδες του μουσείου μας. 
Μια εξαιρετική εργασία της επιστημονικής διευθύντριας της Ιστορικής Λαογραφικής Εταιρείας Κέρκυρας,  Στεφανίας Μαυρωνάς.
Κατασκευασμένες από λεπτό pvc ώστε να μην έχουν  πρόβλημα από την υγρασία. Λιτές και σε χρωματικούς τόνους ώστε να ταιριάζουν με το περιβάλλον, προσφέρουν βασικές πληροφορίες στα ελληνικά και στα αγγλικά.
Ένα ακόμη βήμα για την αναβάθμιση του μουσείου.
Το επόμενο βήμα θα είναι νέες ενημερωτικές καρτέλες για ιδιαίτερα αντικείμενα - εκθέματα. 

Είσοδος μουσείου

Κουζίνα

Αργαλειός
Η γωνιά του τσαγκάρη 

Η γωνιά του τσαγκάρη 


Παπυρέλα



Τραπεζαρία

Κρεβατοκάμαρα

   

Μέτρα και σταθμά

Παρασκευή 27 Οκτωβρίου 2023

ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΣΙΝΑΡΑΔΕΣ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ 1940

Απόσπασμα από το βιβλίο του Στέλιου Φ. Γραμμένου " Ανάμεσα Κουκουρίτσας και Άκλερης" . Βιωματική περιγραφή.

Τραυματίες του Αλβανικού μετώπου έξω από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου Σιναράδων.
Δωρεά στο Λαογραφικό Μουσείο Σιναράδων "Νίκος Πακτίτης" : Γιώργος Χ. Σουρτζίνος.

Tρεις Εκκλησίες του χωριού μας, του Αγίου Νικολάου, της Παναγίας και του Εσταυρωμένου, μεταβλήθηκαν, για λίγο διάστημα, προσωρινά έστω, από “Οίκοι του Θεού” σ΄ ένα άλλο είδος Οίκων, μέσα στους οποίους δεν συναθροίζονταν πλέον οι χωριανοί μας για να λειτουργηθούν, αλλά στεγάζονταν οι τραυματισμένοι στρατιώτες μας του Αλβανικού Μετώπου κατά τον πόλεμο του 1940-1941 και που τις ψαλμωδίες και τους ήχους, είχαν αντικαταστήσει οι φωνές του πόνου των τραυματισμένων εκείνων Ηρώων μας και τα παρήγορα λόγια των αδελφών νοσοκόμων. Οι τρεις αυτές μεγαλύτερες Εκκλησίες του χωριού μας μεταβλήθηκαν προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι επιτακτικές ανάγκες της εποχής εκείνης, ως ελαχίστη προσφορά προς τον Ελληνικό Στρατό που αγωνιζόταν τότε σκληρά στα χιονισμένα βουνά της Αλβανίας για την τιμή και την ελευθερία της Πατρίδας μας, σε νοσοκομειακές αίθουσες νοσηλείας, μέσα στις οποίες στεγάζονταν οι τραυματισμένοι μας φαντάροι που μεταφερόταν εδώ από το μέτωπο. Τα υπάρχοντα τότε νοσοκομεία, της πόλεως και του Αχιλλείου, το οποίο και αυτό τότε είχε μετατραπεί σε νοσοκομείο, δεν επαρκούσαν και έτσι συνεστήθηκε από τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό στο χωριό μας κι ένα τρίτο νοσοκομείο, που το μεν χειρουργείο του στεγαζόταν στο ισόγειο της βίλλας του Βασιλάκη, που σήμερα λειτουργεί σαν τουριστικό ξενοδοχείο, τα δεν θεραπευτήριά του μέσα στα οποία γίνονταν η νοσηλεία των χειρουργημένων στρατιωτών, στις τρεις πιο πάνω εκκλησίες μας. Στο νοσοκομείο αυτό του χωριού μας, στέλνονταν κυρίως στρατιώτες μας που είχαν προσβληθεί από κρυοπαγήματα και είχαν ανάγκη χειρουργικών επεμβάσεων, οι οποίες ως τελική κατάληξη είχαν, τις περισσότερες φορές τον ακρωτηριασμό του ενός ή και των δύο άκρων. Όλο το χωριό την περίοδο εκείνη, όπως ήταν φυσικό ζούσε στο κλίμα των ημερών. Οι καθημερινές συζητήσεις περιστρέφονταν γύρω από τον πόλεμο. Τα νέα του μετώπου κυκλοφορούσαν από στόμα σε στόμα, όπως τα στρατιωτικά αυτοκίνητα με τις χαρακτηριστικές επεμβάσεις στα φανάρια τους για συσκότιση, πηγαινοερχόταν καθημερινά μεταφέροντας τραυματίες και εφόδια. Η μοναδική εκκλησία που επέμεινα στην θρησκευτική λατρεία των χωριανών μας την περίοδο εκείνη, ήταν η μικρή εκκλησία του Αγίου Ιωάννη στον ομώνυμη γειτονιά, όπου εκεί και μόνον τελούνταν όλες οι λειτουργίες με πάνδημη βέβαια τη συμμετοχή και που γι αυτό δεν χωρούσε όλους μέσα και γέμιζε από κόσμο και το προαύλιο. Την ημέρα μόνον των Χριστουγέννων του ΄40 ήχησαν ξανά, ύστερα από πολύ καιρό οι καμπάνες του Αγίου Νικολάου, καλώντας στη Θεία Λειτουργία της ημέρας εκείνης. Όπως ήταν φυσικό οι χωριανοί ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα και κατέκλυσαν την εκκλησία τους. Ήταν όμως μια λειτουργία που τελέστηκε σ΄ ένα εντελώς διαφορετικό σκηνικό, με τις σειρές των κρεβατιών ανάμεσα σε τρία επίπεδα που πολλές φορές εμπόδιζαν τη θέα προς τα εικονίσματα και τους τραυματισμένους στρατιώτες μας πάνω σ΄ αυτά καθιστούς ή ξαπλωμένους, να εισπράττουν την ανταπόκριση της ευγνωμοσύνης μας με τα πονεμένα αλλά και περήφανα βλέμματά τους.

Εκεί μέσα την ημέρα εκείνη το “Η Παρθένος σήμερον τον υπερούσιον τίκτει…”, έπαιρνε ένα ξεχωριστό νόημα, που σημάδευε κατ΄ ευθείαν το νου και την καρδιά και γεννούσε πρωτόγνωρα συναισθήματα που ο χρόνος μέχρι και σήμερα δεν τα έχει σβήσει. Όπως δεν έχει σβήσει και τις σεβάσμιες μορφές των ταπεινών ιερωμένων της εποχής εκείνης που διακονούσαν με τον καλύτερο τρόπο το λειτούργημά τους. 

Ο παπά - "Γαρδέλης": Παναγιώτης Δουκάκης.
Του παπα- Γαρδέλη ιδιαίτερα προβάλει στη μνήμη μας η μορφή με το φωτοστέφανο της πατριδολατρίας και της γενναιότητας. Ήταν αυτός που αργότερα, εκφράζοντας το κοινό αίσθημα, τολμούσε, διακινδυνεύοντας στα μαύρα χρόνια της Κατοχής, παρά την έντονη παρουσία του εχθρού παντού, να δέεται με όλο το παλμό της γέρικης φωνής του, στην πιο κορυφαία συνάθροιση της εποχής εκείνης, στην “Παράκληση- δέηση” που γίνεται στον Εσταυρωμένο κατά την Λιτανεία της Δεύτερης μέρας του Πάσχα και “Υπέρ της απελευθερώσεως του ευσεβούς ημών έθνους” και γέμιζαν τα μάτια και οι καρδιές ελπίδα.


Τραυματίες του Αλβανικού μετώπου έξω από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου Σιναράδων.
Δωρεά στο Λαογραφικό Μουσείο Σιναράδων "Νίκος Πακτίτης" : Γιώργος Χ. Σουρτζίνος.


Επιμέλεια ανάρτησης: Φώντας Αλαμάνος


Δευτέρα 16 Οκτωβρίου 2023

Παγκόσμια ημέρα άρτου - ψωμιού

 💧 Η σημασία της παραγωγής του ψωμιού ήταν εξαιρετικά σημαντική στο παρελθόν. Ακόμη και σήμερα το ψωμί αποτελεί βασικό στοιχειό στην διατροφή μας. Ως η βάση της διατροφής οι νοικοκυραίοι έπρεπε να προνοήσουν, ώστε να μην τους λείψει το βασικό αυτό αγαθό. Η σπορά γίνονταν κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου. Ο θερισμός του σιταριού γινόταν με χειρωνακτικό τρόπο τον Ιούνιο μήνα, που τον έλεγαν «θερτή». Το σιτάρι συλλέγονταν και αποθηκεύονταν, ώστε οι νοικοκυρές να μπορούν να ζυμώνουν το ψωμί της εβδομάδας. Το σιτάρι αλεθόταν στο χειρόμυλο ή σε μύλους που εξυπηρετούσαν γειτονικά χωριά.

💧 Γεωργοί καλλιεργούσαν καλαμπόκι στο χωριό Σιναράδες μέχρι και την δεκαετία του 1970. Ένα κασούνι γέννημα εξασφάλιζε σε πολλές περιπτώσεις το ψωμί του χειμώνα συνδυαστικά με το αλεύρι που αγόραζαν. Η Μπαρμπαρέλα ήταν ψωμί από μείγμα σιταρένιου αλευριού και καλαμποκάλευρου.

💧Το ψωμί ζυμωνόταν σε ξύλινες σκάφες και οι νοικοκυρές χρησιμοποιούσαν το προζύμι που πάντα φύλαγαν σε πήλινο σκεύος τον κάνταρο. Ψηνόταν στον χειροποίητο ξυλόφουρνο φτιαγμένος από πηλό και άχυρο που βρισκόταν εξωτερικά του σπιτιού. Τον έκαιγαν καλά και τον γέμιζαν με  τόσες λεφτές ψωμί ώστε να περάσουν μια εβδομάδα.

💧 Στην Κέρκυρα πίστευαν ότι τα ψίχουλα του τραπεζιού δεν πρέπει να πεταχτούν έξω από το σπίτι σε νυχτερινή ώρα γιατί βγαίνει έξω η ευπορία του σπιτιού. Το ψωμί θεωρούνταν ιερό και του απέδιδαν σεβασμό. Αν δεχόταν η νοικοκυρά επίσκεψη την ώρα που ζύμωνε, η επισκέπτρια δεν έπρεπε να φύγει αν δεν φουρνίζανε τα ψωμιά, αλλιώς το ψωμί θα έμενε αχνό, δηλαδή άψητο και τέλος την πρώτη χούφτα από σιτάρι κατά την σπορά καλούσαν να τη ρίξει μία έγκυος για να προκληθεί ασφαλής και άφθονη σοδειά.

  1.  Κασούνι= ξύλινο ορθογώνιο αποθηκευτικό μέσο
  2.  Γέννημα= Το καλαμπόκι
  3.  Λεφτή =  ψωμί σε στρογγυλό σχήμα
  4.  Θερτής= Ο θεριστής
Σκάφη

Χειρόμυλος 
    
Κείμενο - φωτογραφίες : Στεφανία Μαυρωνά.


Παρασκευή 13 Οκτωβρίου 2023

Δωρεά στολής στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο

Σήμερα 13 Οκτωβρίου 2023 τοποθετήθηκε στον όροφο του κτιρίου του Ιονίου Πανεπιστημίου (πρώην Ιόνιος Ακαδημία) η δωρεά του κυρίου Γιώργου Σουρτζίνου.
Μια αυθεντική νυφιάτικη φορεσιά της νότιας Κέρκυρας από το χωριό Χλωμός του 1902.

Στην φωτογραφία από αριστερά προς τα δεξιά. Φώντας Αλαμάνος πρόεδρος Ιστορικής Λαογραφικής Εταιρείας Κέρκυρας " Νίκος Πακτίτης", ο συλλέκτης - δωρητής Γιώργος Σουρτζίνος, Σταύρος Βλίζος αναπληρωτής καθηγητής Ιονίου Πανεπιστημίου, διευθυντής πανεπιστημιακού μουσείου. Ένα μεγάλο ευχαριστώ στον πατέρα Σπυρίδωνα Κούραση εφημέριο Σιναράδων για την βοήθεια και αμέριστη συμπαράσταση.