Κεφαλομάντουκο

Δυτικά του προάστιου του Μαντουκιού και στη συνέχεια αυτού, επάνω σ’ ένα ύψωμα βρίσκεται η περιοχή του Κεφαλομάντουκου. Ο λόφος αυτός ήταν άλλοτε κατάφυτος από ελαιόδεντρα και γι’ αυτό ονομαζόταν Monte Olivetto (Λόφος των Ελαιών ή Όρος των Ελαιών). Οι ονομασίες αυτές αναφέρονται και σε διάφορα χαρτογραφικά τεκμήρια αιώνων που απεικονίζουν την περιοχή αυτή. Είναι μια ωραιότατη τοποθεσία με θαυμάσια θέα, απ’ όπου αντικρίζει κανείς τις βόρειες ακτές της Κέρκυρας, τα γραφικά και ιστορικά νησάκια Βίδο και Λαζαρέτο και τις απέναντι οροσειρές της Ηπείρου και Αλβανίας.

Μια εκκλησία της Υ. Θ. Ελεούσας του 16ου αιώνα που υπάρχει εκεί, συμπληρώνει τη γραφικότητα της περιοχής. Στο λόφο αυτό λόγω της ύπαρξης πλουσίων στρωμάτων πηλού, λειτουργούσαν μέχρι το 1955 π., μερικές βιοτεχνίες αγγειοπλαστικής που παρήγαγαν κεραμίδια, τούβλα και διάφορα παραδοσιακά αγγεία.

Από το ύψωμα αυτό υπήρχε μεγάλη ορατότητα προς το λιμάνι, την πόλη, το φρούριο Αβράμη και το Νέο Φρούριο, γι’ αυτό κατά τις πολιορκίες και επιθέσεις της πόλης από τους διάφορους κατακτητές, ο λόφος αυτός οχυρωνόταν με μεγάλα πυροβόλα, για να ελέγχονται οι γύρω χώροι. Στη θέση αυτή το 1716, κατά την πολιορκία της Κέρκυρας οι Τούρκοι έστησαν κανονιοστοιχία, με στόχο την πόλη, τα φρούρια και τα βενετικά πλοία που έπλεαν στη θαλάσσια περιοχή του Βίδου. Επίσης, το 1798 που κατείχαν την Κέρκυρα οι Δημοκρατικοί Γάλλοι, στο χώρο αυτό δόθηκαν σκληρές μάχες και χύθηκε πολύ αίμα κατά την τετράμηνη πολιορκία της Κέρκυρας από τους Ρωσοτούρκους (Νοέμβρης 1798 – Φλεβάρης 1799). Το Κεφαλομάντουκο λόγω της θέσης του που δεσπόζει στις γύρω περιοχές αποτελούσε ανέκαθεν μια σπουδαία στρατηγική θέση.

Το τοπωνύμιο Κεφαλομάντουκο είναι σύνθετο, από τη λέξη Μαντούκι, λέξη που προέρχεται από το οικογενειακό επώνυμο Μάνδουκας και τη λέξη κεφαλή που σημαίνει την κορυφή, την προεξοχή του εδάφους ή του Μαντουκιού. Η θέση της περιοχής αυτής που παρουσιάζει ανύψωση του εδάφους και βρίσκεται πάνω από το Μαντούκι, έδωσε την ονομασία Κεφαλομάντουκο. Η τοποθεσία αυτή στις αρχές του 18ου αιώνα αναφέρεται και Ράχη του Μπόζη, προφανώς από το επώνυμο ή παρωνύμιο κάποιας οικογένειας που διέμενε εκεί.

Τοπωνύμια. Γλωσσικές Μαρτυρίες στην Ιστορική Διαδρομή της Κέρκυρας.

Γιώργος Χ. Σουρτζίνος

Επιμέλεια κειμένου: Στεφανία Μαυρωνά